Iindaba Zakagogo Zangeskhathi Sebandlululo

Indaba ka Thenjiwe Tutu zalokha nakasebenbenza njengonomakhitjhi ngeminyaka yebandlululo, ukubaleka amapholisa nalokha apheze abotjhwe.

Ukubaleka Amapholisa

©Eric Miller

Bengisebenzela omunye umesisi ePlumstead ngemva kwalokha ngasebenzela indodakazi yakhe u-Mrs Truter endleleni u-Kloof ngedorobheni leKapa. u-Mrs Truter wangitjela bona nakukhona umuntu okokodako ebadini, ngihlole embotjaneni encani esebadinelo,nangabe lipholisa ngingaphenduli.

Mhlamunye abomakhelwani bazisa amapholisa bona, kumnontazana osebenza lapha ngaphandle kwepasi.ngombana beza bakokoda amahlandla alikhulu, kodwana khange ngivule, njeke khange bangithole, ngombana umnyango loya wawunembotjana engihlola kiyo Bengithi lokha nangihlola ngaphandle kwefesdiri ngabona ikoloyi ekulu bengizibuza bona bobani, nokobana bangiqalile na.

Nangabe ngangingirhona ukusuka ngendlinapho, ngabe ngabe gade ngizikhipha,begodu ngabe ngaba nabangani. Kodwana ngangivalelekile,njeke benginomzwangedwa,bengingakathabi. Ngasikhathi sinye bekumnandi,ngombana bengisebenzela abentwabami,bekumsebenzi lapha ngangilala khona.

Nangilala ngendlini kwakumnandi, lokha nangilala ngaphandle kwakukumbi ngomabana kwakuyingozi. Ngolosine bengingasebenzi, nalokho bekuyingozi, ngombana bekunerhonakalo lokobana ngingabhalelwa kubuyela emsebenzini ngakusasa.

Ukubhaqa eHostela

©Eric Miller

Ngelinye ilanga amapholisa apheze asibamba, gade sisithandathu namkhana silikhomba.Kwathi lapha nasiphuma e-Station sestimela e-Gugugulethu, sabona ngeveni ijame phambi kwethu. Ipholisa lasirhuwelela lisevesdereni lekoloyi, ’Jamani lapho’niletheni amapasa wenu.’ Ngangidosa phambili ebantwini abalikhombaba. Indoda enye yepholisa yaphuma ngencenye yeveni.

Nakasenza njalo, ngazibuza bona kubayini ngivumela ukubuyela emgodini loya godu? Ngeze ngavuma bangibambe.’ Ngasondela evenini ngenza inga, ngiyokungena ebadini elivulekileko elingemva leveni, abantu abanye abaseduze bangihleka ngombana bebahlumbana bona, ngiyozigibelela evenini ngingakatjelwa.

Kodwana ngithe, sele ngiseduze kweveni, ngabaleka anga ngimphezulu. Abanye balandela nabo sele babaleka. Angazi bona batjhingaphi,kodwana mina ngabaleka ngangena kwenye iHostela yamadoda egade isehugwini bangivulela. Gade banemibhede emifitjhani eqinileko eneskhala ngaphasi kwamabhorodo lapha amadoda weHostela gade abeka izambatho zawo khona. Bangifihla masinya lapho eskhaleneso, omunye wahlala phezu kombhede.

Athi nakangenako amapholisa, ebekahlala ezwekala anga akwatile, begodu angarhoni ukukhuluma kuhle nabantu. Arhuwelela, ’sitjengisani lapha angene khona’ amadoda lawa aphendula ngokobana ‘akunamuntu la,’ asikaboni muntu. Amapholisa athoma angizuma bengizwa itjhada amabhudzu la ebekalenza phasi, njeke ngazi bona anzunzwana. Kodwana khange bangithole ngombana khange baqabange bona baqale ngaphasi kwamabhorodo la.

Translated by Busisiwe Skhosana